Một thời gian dài phải đối mặt với những ảnh hưởng nghiêm trọng từ đại dịch covid, nền kinh tế nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng đã chịu những tác động lớn. Tại thị trường Việt Nam, trước bối cảnh này, cụm từ cổ phiếu quỹ (CPQ) càng được nhắc đến nhiều hơn. Tại sao nó lại được nhắc đến trong giai đoạn đi xuống của thị trường? Và thực chất cổ phiếu quỹ là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.
Cổ phiếu quỹ là gì?
Cổ phiếu quỹ là gì?
Định nghĩa Cổ phiếu quỹ là cổ phiếu được chính doanh nghiệp phát hành mua lại bằng nguồn vốn hợp pháp. Lượng cổ phiếu này sẽ không được tính vào số lượng cổ phiếu đang lưu hành của doanh nghiệp đó.
Cổ phiếu quỹ thể hiện trên báo cáo tài chính doanh nghiệp
Việc mua bán cổ phiếu của chính doanh nghiệp mình được pháp luật và thông lệ quốc tế cho phép và thừa nhận. Nó được thể hiện trực tiếp trong bảng báo cáo tài chính doanh nghiệp cho thấy số lượng cổ phiếu công ty nắm giữ.
Bản chất của CPQ là cổ phiếu chung của tất cả các cổ đông, nên nó không có lợi ích nào đặc biệt ngoại trừ việc doanh nghiệp có thể bán lại ra thị trường để thu về lợi nhuận.
Cổ phiếu có những đặc điểm nổi bật so với cổ phiếu thông thường đó là:
- Cổ phiếu quỹ không được nhận cổ tức;
- Cổ phiếu quỹ không có quyền biểu quyết;
- Và tổng số cổ phiếu quỹ không được vượt quá tỷ lệ vốn hóa do luật pháp quy định.
Sau khi mua xong doanh nghiệp có quyền hủy CPQ hoặc lại và bán ra thị trường khi cần. Ngoài ra cổ phiếu quỹ khi mua bán, doanh nghiệp sẽ không ghi nhận lãi lỗ mà chỉ ghi nhận việc tăng giảm nguồn vốn và thặng dư vốn cổ phần mà thôi.
Cách giao dịch cổ phiếu quỹ
Về cơ bản, cổ phiếu quỹ và cổ phiếu cơ sở có cách thức giao dịch tương đối giống nhau. Sản phẩm là cổ phiếu của các công ty trong nước được niêm yết trên sàn HOSE, HNX hoặc UpCom.
Các nhà đầu tư sẽ thực hiện việc mua bán cổ phiếu quỹ trên các công ty chứng khoán, lúc này công ty chứng khoán đóng vai trò trung gian để đảm bảo giao dịch diễn ra dễ dàng hơn và các công ty sẽ phải trả một khoản phí cho các công ty chứng khoán này.
Các công ty có cổ phiếu niêm yết giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán khi thực hiện mua lại cổ phiếu, bán phải tuân thủ các quy định về giao dịch. Với trường hợp công ty chưa niêm yết trên sàn giao dịch khi mua lại cổ phiếu chỉ được thực hiện thông qua công ty chứng khoán được chỉ định.
Việc mua bán sẽ thực hiện theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận theo nguyên tắc tính như sau:
- Giá đặt mua phải bé hơn hoặc bằng giá tham chiếu cộng với 50% biên độ giao động giá cổ phiếu và giá tham chiếu;
- Giá đặt bán phải lớn hơn hoặc bằng giá tham chiếu trừ đi 50% biên độ giao động giá cổ phiếu và giá tham chiếu.
Trong mỗi ngày giao dịch, công ty đăng ký giao dịch sẽ giao dịch với tổng khối lượng tối thiểu 3% và tối đa là 10% khối lượng giao dịch đã đăng ký.
Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ là tích cực hay tiêu cực?
Phân tích lợi ích và nhược điểm của cổ phiếu quỹ
Như nhiều công cụ tài chính khác, việc doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ đều có cả tác động tích cực và tiêu cực đối với các nhà đầu tư.
Thứ nhất, về mặt tích cực: bản chất công ty mua cổ phiếu quỹ cho ta thấy công ty có tiền nhưng biết đầu tư vào đâu thì mua CPQ là một lựa chọn tốt. Việc làm này tác động lớn đến niềm tin của cổ đông và các nhà đầu tư bên ngoài rằng họ đang đánh giá thấp cổ phiếu của doanh nghiệp mình.
Trong trường nếu cổ phiếu đang giảm sâu, mua CPQ như lời khẳng định công ty vẫn đang hoạt động rất tốt. Công ty kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng và cố thể xem như là cơ hội đầu tư hơn là đi đầu tư vào một dự án khác.
Một ảnh hưởng khi mua lại cổ phiếu dạng quỹ là sẽ tác động đến thị trường, làm cho giá cổ phiếu tăng lên hoặc hạn chế tốt mức giảm giá cổ phiếu cũng như khiến tình hình giao dịch cổ phiếu sôi động hơn.
Thứ hai, về nhược điểm: cổ phiếu quỹ có thể bị lạm dụng làm mất an toàn tài chính ảnh hưởng đến chủ nợ hoặc ban lãnh đạo mua cổ phiếu quỹ từ một cá nhân nhất định sẽ gây hại cho cổ đông.
Khi mua cổ phiếu quỹ, dẫn đến nguồn tiền dành cho hoạt động kinh doanh giảm, giá cổ phiếu vẫn có thể tiếp tục giảm và một số nhà đầu tư sẽ cho rằng doanh nghiệp không có cơ hội để tăng trưởng.
Nhìn chung, việc mua lại cổ phiếu là điều tốt. Các nhà đầu tư chỉ cần biết rằng, số lượng cổ phiếu mà doanh nghiệp mua làm cổ phiếu quỹ, gái mua và hình thức mua, cũng như doanh nghiệp có thật sự mua cổ phiếu quỹ hay không hay chỉ là chơi đòn gài bẫy. Từ đó nắm bắt thông tin một cách rõ ràng từ đó đưa ra nhận định và quyết định một cách chính xác. Hãy là một nhà đầu tư thông thái, chúc bạn thành công.
Xin chào. Tôi là Yến Stock – Chuyên gia Đầu tư và Chứng khoán tại XMX Việt Nam
